Αποκριές του 2014

Αφιέρωμα για την Αποκριά του 2014

ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ

Πιερρότε¹ τρελέ, ποὺ μὲς στὴ ζάλη

τοῦ φόξ² πηδᾶς καὶ μεθᾶς τὶς Κολομπίνες,¹

ἀναμπαιχτὴ τῆς Μοίρας, ποὺ τὴν πάλη 

καὶ τῆς Ζωῆς ἀψηφᾶς, λύπες καὶ πεῖνες.

Τὴν εἰρωνεία καὶ τὸ κέφι καὶ τὸ χάλι 

καὶ τὸ μυστηρισμὸ κι ὅλες ἐκεῖνες 

ποὺ μᾶς παιδεύουν στῶν ἐρώτων τὸ κανάλι

μᾶς κάνεις νὰ ξεχνοῦμε: Ὀδυσσεῖς, Σειρῆνες.

Παῖξε, ἀναγέλα τὶς ψευτιές, τὶς πλάνες, 

τὶς ἀγάπες, τὰ μίση καὶ τὰ πάθη,

ὥσπου νὰ μποῦμε μὲς στὸ χῶμα μὲ καμπάνες

γελώντας, ὅλοι πιερρότοι, ποιός νὰ μάθει

μπορεῖ τὸ μυστικὸ τοῦ ὑπερπέραν;

Ἄνθρωπε, χάσκε ὥσπου ν' ἀνέβεις στὸν αἰθέρα...

Ρῶμος Φιλύρας

(Περιοδικό "Οἰκογένεια" , 5/3/1927)

1: Ο πιερ(ρ)ότος και η κολομπίνα είναι στερεότυποι χαρακτήρες ενός αναγεννησιακού είδους ιταλικής κωμωδίας που ονομάζεται κομέντια ντελ' άρτε. Τα κοστούμια αυτών των ρόλων είναι απίσης στερεότυπα και έχουν περάσει και στις αποκριάτικες μεταμφιέσεις.

2: Φοξ είναι ένας χορευτικός ρυθμός, συνηθισμένος στις εισαγόμενες καρναβαλικές διασκεδάσεις της εποχής του ποιητού.

    Ρώμος Φιλύρας, ο αρμοδιότερος της γενιάς του 1920 (των νεοσυμβολιστών και νεορομαντικών ποιητών που παρέσυρε η λαίλαπα μίας ακόμη -εκ των πολλών- δυσμενούς για τη χώρα μας ιστορικής συγκαιρίας) να μιλήσει για τον κλαυσίγελο που ονομάζεται "Ζωή". Οι άνθρωποι εξέρχονται στη σκηνή της και ερμηνεύουν τους στιλιζαρισμένους ρόλους της, ίδιους κι απαράλλαχτους από καταβολής της μεγάλης κωμωδίας του κόσμου, με ελαφρές διασκευές, βέβαια,  και αυτοσχεδιασμούς, αναλόγως του ταλέντου του καθενός ηθοποιού. Οι τραγικές περιπλοκές της μοίρας, οι έρωτες, ο αγώνας της επιβίωσης, οι πλάνες, τα μίση και τα πάθη φαντάζουν απλές δραματικές περιπλοκές στην ιλαροτραγωδία όπου όλοι πρωταγωνιστούμε. Έτσι ο τρελός πιερότος στην Αποκριά της Ζωής είναι το σύμβολο του συνειδητοποιημένου αγωνιστή της, που αναγελά τη μοίρα χοροπηδώντας στη ζάλη του χορού, εν πλήρει συνειδήσει του ρόλου του, χωρίς ουσιολογικές αυταπάτες και "των δειλών τα παρακάλια". Είναι ο ήρωας της καθημερινότητας που βιώνει όλες τις αποχρώσεις της ζωής, από τη μιζέρια της βιοπάλης μέχρι το μεγαλείο της αυτοθυσίας, είναι εν τέλει ο Ρώμος Φιλύρας που από γάγγραινα έχασε δύο του δάχτυλα στο Β' Βαλκανικό πόλεμο, για να εισπράττει κατόπιν τη χλεύη των χυδαίων, των ακαλαίσθητων και ριψάσπιδων της Αίγλης του Ζαππείου που δε σεβάστηκαν ούτε τη δυστυχία της ψυχικής του νόσου...