Σόλων 3D,4W
1) Το ακόλουθο κείμενο είναι μία από τις λεγόμενες πολιτικές ελεγείες του Σόλωνος, του γνωστού Αθηναίου νομοθέτη αλλά καί σπουδαίου λυρικού ποιητή. Μήπως αυτή η διπλή του ιδιότητα μας εξηγεί γιατί η Αρχαία Αθήνα έφθασε στο επίπεδο πολιτικής και πολιτιστικής ισχύος που όλη η υφήλιος γνωρίζει, μολονότι και εκείνη κλυδωνιζόταν από διάφορες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις; Μήπως είμαστε άξιοι της μοίρας μας, επειδή εγκαταλείψαμε την ποίηση; Μήπως ήμαστε λίγο καλύτεροι όταν στα ταπεινά μας ταβερνάκια τραγουδούσαμε Βάρναλη, Ρίτσο, Σεφέρη, Γκάτσο και τόσους άλλους σε εμπνευσμένες μελοποιήσεις; 'Ελληνές μου, προβληματιστείτε, αντί να στοχοποιείτε εύκολα θύματα! Η Ρωμιοσύνη θα αναγεννηθεί από το πνεύμα της και όχι από τα ταπεινά ένστικτά της!
Σόλων (3D, 4W)
ἡμετέρη δὲ πόλις κατὰ μὲν Διὸς οὔποτ΄ ὀλεῖται
αἶσαν καὶ μακάρων θεῶν φρένας ἀθανάτων·
τοίη γὰρ μεγάθυμος ἐπίσκοπος ὀβριμοπάτρη
Παλλὰς Ἀθηναίη χεῖρας ὕπερθεν ἔχει·
5) αὐτοὶ δὲ φθείρειν μεγάλην πόλιν ἀφραδίηισιν
ἀστοὶ βούλονται χρήμασι πειθόμενοι͵
δήμου θ΄ ἡγεμόνων ἄδικος νόος͵ οἷσιν ἑτοῖμον
ὕβριος ἐκ μεγάλης ἄλγεα πολλὰ παθεῖν·
οὐ γὰρ ἐπίστανται κατέχειν κόρον οὐδὲ παρούσας
10) εὐφροσύνας κοσμεῖν δαιτὸς ἐν ἡσυχίηι
…….………………………………………………………..
πλουτέουσιν δ΄ ἀδίκοις ἔργμασι πειθόμενοι
…….………………………………………………………..
οὔθ΄ ἱερῶν κτεάνων οὔτε τι δημοσίων
φειδόμενοι κλέπτουσιν ἀφαρπαγῆι ἄλλοθεν ἄλλος͵
οὐδὲ φυλάσσονται σεμνὰ Δίκης θέμεθλα͵
15) ἣ σιγῶσα σύνοιδε τὰ γιγνόμενα πρό τ΄ ἐόντα͵
τῶι δὲ χρόνωι πάντως ἦλθ΄ ἀποτεισομένη͵
τοῦτ΄ ἤδη πάσηι πόλει ἔρχεται ἕλκος ἄφυκτον͵
ἐς δὲ κακὴν ταχέως ἤλυθε δουλοσύνην͵
ἣ στάσιν ἔμφυλον πόλεμόν θ΄ εὕδοντ΄ ἐπεγείρει͵
20) ὃς πολλῶν ἐρατὴν ὤλεσεν ἡλικίην·
ἐκ γὰρ δυσμενέων ταχέως πολυήρατον ἄστυ
τρύχεται ἐν συνόδοις τοῖς ἀδικέουσι φίλαις.
ταῦτα μὲν ἐν δήμωι στρέφεται κακά· τῶν δὲ πενιχρῶν
ἱκνέονται πολλοὶ γαῖαν ἐς ἀλλοδαπὴν
25) πραθέντες δεσμοῖσί τ΄ ἀεικελίοισι δεθέντες
…….………………………………………………………..
οὕτω δημόσιον κακὸν ἔρχεται οἴκαδ΄ ἑκάστωι͵
αὔλειοι δ΄ ἔτ΄ ἔχειν οὐκ ἐθέλουσι θύραι͵
ὑψηλὸν δ΄ ὑπὲρ ἕρκος ὑπέρθορεν͵ εὗρε δὲ πάντως͵
εἰ καί τις φεύγων ἐν μυχῶι ἦι θαλάμου.
30) ταῦτα διδάξαι θυμὸς Ἀθηναίους με κελεύει͵
ὡς κακὰ πλεῖστα πόλει Δυσνομίη παρέχει·
Εὐνομίη δ΄ εὔκοσμα καὶ ἄρτια πάντ΄ ἀποφαίνει͵
καὶ θαμὰ τοῖς ἀδίκοις ἀμφιτίθησι πέδας·
τραχέα λειαίνει͵ παύει κόρον͵ ὕβριν ἀμαυροῖ͵
35) αὑαίνει δ΄ ἄτης ἄνθεα φυόμενα͵
εὐθύνει δὲ δίκας σκολιάς͵ ὑπερήφανά τ΄ ἔργα
πραΰνει· παύει δ΄ ἔργα διχοστασίης͵
παύει δ΄ ἀργαλέης ἔριδος χόλον͵ ἔστι δ΄ ὑπ΄ αὐτῆς
πάντα κατ΄ ἀνθρώπους ἄρτια καὶ πινυτά.
|
Νεοελληνική απόδοση (ελεύθερη) |
|
1) Η δικιά μας η πατρίδα κατά του Δία τη βουλή και των αθάνατων θεών των ευτυχών την κρίση ποτέ δε θα χαθεί. Γιατί μας σκέπουν χείρες προστασίας της Αθηνάς Παλλάδας, του δυνατού πατέρα κόρη, μια τέτοια μεγαλόψυχη πολιούχος. |
|
5) Μα τη μεγάλη μας πατρίδα οι ίδιοι της πολίτες έχουν βαλθεί απερίσκεπτα να καταστρέφουν, γιατί γλυκαίνονται απ’ το χρήμα, αλλά κι οι ηγέτες τους οι άδικοι που να τους εύρουν μέλλεται σωρός οι συμφορές απ’ τη μεγάλη έπαρση. |
|
9) Γιατί στην απληστία «κράτει» δε γνωρίζουν ούτε να ευφραίνονται σεμνά στου δείπνου τη γαλήνη, .............................................. .............................................. μα όλο τα πλούτη κυνηγούν γλιστρώντας σ’ άδικα έργα ............................................ ............................................. Κι ούτε εκκλησιαστική ούτε δημόσια περιουσία σέβονται, δεν προλαβαίνονται στην αρπαγή, ένας βουτά ‘πό ‘δώ και άλλος από ‘κεί. |
|
14) Της Δικαιοσύνης τα σεπτά θεμέλια δεν τηρούν που σιωπηρά τηρά τα που γινήκαν και τα τωρινά κι εξάπαντος θα ‘ρθεί να τιμωρήσει κι έγκαιρα. |
|
17) Τέτοια έρχεται αναπόφευκτη σ’ ολόκληρη τη χώρα συμφορά, ταχιά θα πέσει σε δουλεία δεινή. Διχόνοια, αυτή, κι εμφύλιο πόλεμο, που λούφαζε ως πριν, θ’ ανάψει που σε πολλούς τη λατρευτή στέρησε νιότη. |
|
21) Απ’ τους κακόβουλους η πολυαγαπημένη χώρα γοργά θα διαλυθεί στις λέσχες που αγαπά η αδικία. Αυτές στη χώρα οι συμφορές στριφογυρίζουν . Κι απ’ τους πτωχούς πολλοί είν’ που θα συρθούν σε ξένη χώρα, σ’ ανάρμαστα δεσμά δεμένοι, σα δούλοι πουλημένοι. |
|
26) Έτσι της χώρας το κακό στου καθενός το σπίτι μπαίνει κι οι θύρες της αυλής δε στέργουν έξω να τ’ αφήσουν, καβάλησε απ’ το φράχτη τον ψηλό, εξάπαντος σε βρίσκει, τι κι αν κρυφτείς στης κάμαρης τα βάθη... |
|
30) Στους Αθηναίους αυτά η ψυχή μου μ’ αρμηνεύει να διδάξω, τι συμφορές αμέτρητες στην πόλη η ανομία σωριάζει. Ενώ του νόμου ο σεβασμός με οργάνωση όμορφη και τέλεια όλα ισιάζει και στους παράνομους τις αλυσίδες βάζει. |
|
34) Το άνισο το ισιώνει, την απληστία τελειώνει, την έπαρση αμαυρώνει, της αφροσύνης τον ανθό στη φύτρα αφυδατώνει, στρεψοδικίες επανορθώνει, αλαζονείας έργα ταπεινώνει το χάσμα της διχόνοιας γεφυρώνει μερεύει τη χολή της άγριας πάλης : |
|
39) Όλα τ’ ανθρώπινα η ευνομία σε πλήρωση και σύνεση κρατεί.
Νεοελληνική απόδοση : Δ. Βουρλιωτάκης |